Hai nguyên tắc giảm cân cơ bản hiệu quả

Bài viết này nói về:

• Giảm năng lượng cung cấp
• Tăng năng lượng sử dụng

Theo tổ chức y tế thế giới, Thừa cân béo phì là sự tăng cân nặng quá mức hoặc tăng quá tỷ lệ khối mỡ toàn thân gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Nhóm thừa cân béo phì ngày càng có xu hướng trẻ hóa ở đối tượng trẻ em, thanh thiếu niên, không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch, xương khớp, đái tháo đường…

Thừa cân béo phì thường được chuẩn đoán qua chỉ số BMI (kg/M²). Với người Châu Á, tỷ lệ BMI lý tưởng vào khoảng 18,5 -22,9. Từ mức BMI > 23 bắt đầu có dấu hiệu thừa cân.

Nguyên nhân cơ bản dẫn đến thừa cân béo phì

Năng lượng cơ thể chúng ta sử dụng mỗi ngày được chuyển hóa từ thực phẩm mà chúng ta cung cấp vào qua đường ăn uống. Mất cân bằng năng lượng giữa lượng “đầu vào” và năng lượng “sử dụng” là nguyên nhân dẫn tới tăng cân béo phì. Cụ thể năng lượng ta đưa vào cơ thể lớn hơn năng lượng cơ thể sử dụng mỗi ngày, lượng dư đó sẽ được cơ thể chuyển hóa thành dạng năng lượng dự trữ chủ yếu dưới dạng mỡ dưới da hay mỡ bụng, mỡ cơ quan hoặc toàn thân.

Chế độ ăn nhiều lipid và tinh bột: một chế độ ăn giàu chất béo hoặc có tỷ lệ tinh bột nhiều dẫn đến nguy cơ thừa cân béo phì.

Yếu tố di truyền: sự thiếu hụt leptin có tính chất di truyền có thể dẫn đến béo phì do mất cảm giác no dẫn đến không kiểm soát lượng thực phẩm đưa vào cơ thể.

Bệnh lý: Một số bệnh có thể dẫn đến tăng cân không kiểm soát: như mất ngủ, suy giáp, căng thẳng dẫn đến mất kiểm soát ăn uống…

Nguyên tắc giảm cân hiệu quả

Thừa cân béo phì không chỉ đem lại sự không thoải mái về hình dáng cơ thể mà nó có nguy cơ gây ra nhiều bệnh tật cho cơ thể về lâu dài. Thừa cân gây ra nhiều bệnh lý nền nghiêm trọng như tim mạch, mỡ máu, huyết áp, khớp xương… Việc kiểm soát cân nặng về mức BMI bình thường cần chế độ ăn, chế độ luyện tập khoa học.

Ngoại trừ phương pháp giảm cân bằng phẫu thuật như bóc lớp mỡ thừa, hút mỡ… thì nguyên tắc cơ bản nhất là cân đối lượng năng lượng sử dụng và năng lượng đưa vào hàng ngày sao cho năng lượng sử dụng lớn hơn năng lương cung cấp bằng thức ăn. Khi đó năng lượng cung cấp thiếu hụt đó sẽ được cơ thể tự chuyển hóa từ nguồn năng lượng dự trữ dư thừa như các lớp mỡ dưới da, mỡ bụng… để sử dụng, từ đó giúp cơ thể giảm cân.

Có 2 phương án chính thực hiện cân đối năng lượng hoạt động hàng ngày của cơ thể

Giảm lượng thực phẩm sử dụng

Giảm lượng thực phẩm và cân bằng nhóm chất trong thực đơn hàng ngày: tăng chất xơ, đạm giảm tỷ lệ chất béo, tinh bột.

Mức độ giảm thực phẩm nên theo lộ trình tăng dần mỗi ngày để cơ thể có thể quen dần với chế độ ăn mới. Lưu ý với phương pháp này, nên bổ sung một vài vitamin theo đợt để giảm cảm giác mệt mỏi và duy trì sức khỏe ổn định trong quá trình giảm cân

Một số dòng sản phẩm hỗ trợ phương pháp giảm cân theo phương pháp này hoạt động bằng cách tạo cảm giác no ở dạ dày hoặc tác động lên vùng não dưới đồi làm giảm cảm giác thèm ăn. Sibutramin là thuốc giảm cân được sử dụng phổ biến trước năm 2000 hoạt động như thế, nó tác động trực tiếp lên vùng não dưới dồi làm mất cảm giác thèm ăn. Tuy nhiên thuốc này có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như gây tai biến tim mạch với tỷ lệ cao nên từ năm 2000 trở lại đây nó bị cấm sử dụng ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam.

Gần đây các nhà nghiên cứu nhận thấy, các phân tử Protein thô chiết từ tế bào một loại nấm men Saccharomyces cerevisiae có tác dụng giảm cảm giác thèm ăn ở những người thừa cân béo phì. Sử dụng dụng 1g mỗi ngày trong 8 tuần giúp giảm nhu cầu sử dụng các chất đường, tinh bột xuống 40% so với nhu cầu ban đầu.

Xem thêm: Vai trò DNF -10 với quá trình giảm cân

Tăng cường năng lượng sử dụng mỗi ngày

Lựa chọn giảm cân thứ 2 là tăng năng lượng sử dụng hàng ngày, có thể giữ chế độ ăn hợp lý nhưng tăng hoạt động cơ thể như: hoạt động thể dục thể thao, tập gym, chạy bộ … đốt cháy năng lượng dự trữ dạng mỡ từ đó giảm cân.

Một số sản phẩm giảm cân đi theo hướng tăng chuyển hóa tại tế bào, chuyển hóa năng lượng dự trữ thành nhiệt để giám béo như chiết xuất ớt đỏ, chiết xuất ớt hàn quốc… tuy nhiên các sản phẩm theo hướng này thường gây cảm giác khó chịu khi sử dụng như cảm giác nóng bừng (khi đó năng lượng dư thừa chuyển thành nhiệt năng tỏa ra) hoặc gây kích ứng dạ dày, tạo cảm giác khó chịu, bứt dứt…

Tóm lại

Để giảm cân hiệu quả cần sự kiên trì và quyết tâm trong thời gian nhiều tháng mới đem lại kết quả tốt. nên sử dụng kết hợp nhiều phương pháp như: thay đổi và kiểm soát lượng thực phẩm ăn hàng ngày cùng với chế độ luyện tập thể thao để đốt cháy năng lượng dư thừa kết hợp một sản phẩm hỗ trợ an toàn làm giảm cảm giác thèm ăn và các vitamin tổng hợp theo đợt.