Nam Việt Quất là loại quả nhỏ, cứng, tròn, màu đỏ với hương vị đặc trưng mà nhiều người miêu tả là vị chua và hơi đắng. Chúng phát triển chủ yếu tại các đầm lầy nước ngọt ở Hoa Kỳ và miền Nam Canada.
Tên khoa học của Nam Việt Quất (Cranberry) là Vaccinium macrocarpon, đây là loại được trồng phổ biến ở khu vực Bắc Mỹ. Chúng được trồng với mục đích thương mại là chủ yếu. Một số chế phẩm chế biến liên quan đến Cranberry bao gồm:
- Nước ép Cranberry
- Mứt
- Siro
- Nước sốt làm gia vị
- Chiết xuất Nam Việt Quất dạng bột (Cranberry extract) ứng dụng làm nguyên liệu thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm chức năng
- Quả tươi
Cranberry được người Mỹ bản địa sử dụng làm thực phẩm, gia vị trong chế biến các món ăn. Thực chất chúng có nguồn gốc từ Bắc Mỹ, hiện được trồng nhiều cả Châu Âu. Ở Anh có khoảng hơn 40 nghìn mẫu trồng chuyên canh Nam Việt Quất với những xưởng chế biến chất lượng cao.
Tất cả các chuyên gia dinh dưỡng và sức khỏe đều khuyến nghị một chế độ ăn uống bao gồm nhiều trái cây và rau quả sẽ tốt cho sức khỏe chung. Nam Việt Quất là một loại trái cây giàu dinh dưỡng, chất xơ và thành phần chống oxy hóa đem lại nhiều lợi ích sức khỏe cho con người.
Trong lịch sử, người Mỹ bản địa sử dụng Nam Việt Quất như một loại thảo dược chữa các bệnh về bàng quang và thận. Trong khi đó những người di cư từ Anh thì sử dụng chúng để điều trị các chứng kém ăn, đau dạ dày, rối loại tiêu hóa, suy nhược cơ thể, thiếu cân.
Ngày nay nhiều nghiên cứu được thực hiện chứng minh những lợi ích sức khỏe của Nam Việt Quất. Loại trái cây này được sử dụng dưới dạng chiết xuất chuẩn hóa hàm lượng trong nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe được bán trên thị trường hiện nay. Dưới đây là một số tác dụng phổ biến của Cranberry extract.
Viêm đường tiết niệu
Quả Nam Việt Quất được biết đến là một thảo dược chữa viêm đường tiết niệu. Ngày nay nhiều nghiên cứu chứng minh lợi ích này đến từ thành phần chính có trong quả Cranberry, Proanthocyanidins loại A. Đây là một thành phần có tác dụng chống oxy hóa tạo nên màu đỏ đặc trưng của loại quả này. Các nhà khoa học nhận thấy thành phần này có ái lực mạnh với gai protein trên bề mặt vi khuẩn E. coli.
E. coli là loại vi khuẩn gây bên viêm đường tiết niệu, chúng có khả năng bám lên bề mặt niêm mạc rồi gây viêm. Đặc biệt, viêm đường tiết niệu do E. coli có tính chất tái phát nhiều lần, khó điều trị khỏi.
Proanthocyanidins loại A có tác dụng ngăn ngừa sự bám dính vi khuẩn lên bề mặt niêm mạc, từ đó làm giảm nguy cơ tái phát viêm đường tiết niệu.
Một nghiên cứu năm 2014 với sự tham gia của 516 người đã phát hiện ra rằng uống một viên nang chứa chiết xuất nam việt quất (Cranberry extract) hai lần mỗi ngày làm giảm tỷ lệ mắc UTIs.
Một nghiên cứu khác thực hiện năm 2015 lại cho rằng, chỉ có chiết xuất Cranberry extract chuẩn hóa với hàm lượng Proanthocyanidins loại A hàm lượng cao mới có tác dụng này. Không ghi nhận lợi ích giảm viêm đường tiết niệu có ý nghĩa khi sử dụng nước ép quả Nam Việt Quất đơn thuần.
Một số lợi ích sức khỏe khác
Bệnh tim mạch
Một số bằng chứng cho thấy polyphenol có trong quả nam việt quất có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy Cranberry extract ghi nhận giảm huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương.
Ngoài ra, Cranberry làm giảm mỡ máu đặc biệt là cholesterol xấu.
Ung thư
Thành phần chống oxy hóa có trong trái Nam Việt quất giúp giảm viêm làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư. Tuy nhiên lợi ích này từ trái Nam Việt Quất còn nhiều hạn chế.
Sức khỏe răng miệng
PAC có trong quả nam việt quất cũng có thể có lợi cho sức khỏe răng miệng. Theo các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Sinh học Răng miệng và Khoa Nha khoa Eastman thuộc Trung tâm Y tế Đại học Rochester ở New York, lợi ích này nhờ tác dụng ngăn ngừa sự bám dính vi khuẩn lên bề mặt răng.
Quả nam việt quất cũng có thể có lợi trong việc ngăn ngừa bệnh nướu răng.
Xem thêm: Công dụng và lợi ích sức khỏe của Nam Việt Quất (Cranberry)