Ngưu bàng (Burdock) là loại thực vật có nguồn gốc từ Bắc Á và Châu Âu, có tên khoa học là Arctium lappais, thuộc họ Cúc. Hiện nay loài này được phát triển ở nhiều khu vực trên thế giới như một loại cỏ dại hoặc được trồng để cung cấp nguyên liệu trong sản xuất nguyên liệu chiết xuất rễ ngưu bàng (Burdock extract).Trong đó Hoa Kỳ được biết đến là nơi có những vùng trồng lớn và có khả năng cung cấp sản lượng cao.
Ngưu bàng được sử dụng nhiều bộ phận khác nhau: lá, phần trên mặt đất, quả, rễ..để điều trị nhiều bệnh khác nhau. Tuy nhiên thành phần được sử dụng nhiều, phổ biến và rộng rãi nhất là Rễ Ngưu Bàng (Burdock root).
Một số ứng dụng của Rễ ngưu bàng (Burdock root)
Thực phẩm: Một số vùng như Nhật Bản, một số nước Châu Âu, Hoa kỳ sử dụng rễ ngưu bàng như một loại rau cung cấp chất xơ trong bữa ăn.
Chữa bệnh: Theo truyền thống Rễ cây ngưu bàng (Burdock root) có thể được sử dụng:
- Như một loại thuốc lợi niệu (tăng lượng nước tiểu)
- Hỗ trợ tiêu hóa
- Kháng khuẩn, diệt vi trùng
- Hạ sốt
- Lọc máu
- Điều trị cảm lạnh
- Mụn trứng cá, bệnh chàm, vẩy nến
- Viêm đường tiết niệu (UTIs)
Theo y học cổ truyền Trung Quốc: Ngưu bàng có thể sử dụng quả, hạt, rễ và lá để làm thuốc hoặc sử dụng như một loại trà thảo mộc để chữa cảm lạnh, gut, thấp khớp, ung thư, lợi tiểu, tăng tiết mồ hôi, thải độc, đôi khi chúng cũng được sử dụng như một loại thảo dược kích thích tình dục nhưng không thực sự phổ biến.
Tiểu đường
Ghi nhận lợi ích tăng insulin sau 1 tháng được uống Chiết xuất Ngưu bàng chuẩn hóa trên những con chuột mắc bệnh tiểu đường. Đồng thời chiết xuất ngưu bàng cũng làm giảm trọng lượng cơ thể, giảm cholesteron xấu và tăng cholesteron tốt.
Chức năng gan
Tác dụng bảo vệ tế bào gan do rượu bia được ghi nhận trong 1 nghiên cứu công bố năm 2002. Trong một nghiên cứu khác trên động vật, ngưu bàng giúp chống lại sự tổn thương tế bào gan do thuốc chống viêm không steroid (NSAID), dung môi, hóa chất.
Ung thư
Trong rễ ngưu bàng có chứa các thành phần được chứng minh có hoạt tính chống ung thư tương tự như trong các loại thực vật được biết đến trước đây bao gồm: tảo bẹ, cỏ ba lá đỏ, cây kế phúc, rễ đại hoàng. Các nhà khoa học cho rằng chúng có thể giúp thu nhỏ khối u, giảm đau và tăng cường miễn dịch.
Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng ngưu bàng có khả năng ức chế đối với sự phát triển của ung thư biểu mô tuyến tụy. Tuy nhiên cần có thêm những nghiên cứu sâu để xác định tác dụng đầy đủ của Ngưu bàng với các loại ung thư khác nhau.
Sức khỏe da
Ngưu bàng có thể chống lại quá trình lão hóa trên da bằng cách ức chế enzyme phá hủy collagen dẫn đến hình thành nếp nhăn, da chảy xệ, sắc tố da.
Ngoài ra, từ lâu rễ ngưu bàng còn được sử dụng để điều trị các bệnh về da như mụn trứng cá, bệnh chàm, da khô. Đặc biệt tác dụng giữ ẩm, kháng viêm mạnh từ rễ ngưu bàng nên một số chiết xuất ngưu bàng chuẩn hóa còn được sử dụng để bôi điều trị các vết bỏng trên da.
Ham muốn tình dục
Một số nơi dùng rễ ngưu bàng để điều trị chứng bất lực và vô sinh hoặc như một loại thảo dược kích dục.
Các nghiên cứu trên động vật ghi nhận lợi ích rễ ngưu bàng làm tăng hành vi tình dục, tăng testosteron trong huyết thanh khi so sánh với giả dược. Tuy nhiên để có thể khẳng định những lợi ích này của Ngưu bàng cần có thêm các nghiên cứu trên người.
Giảm đau
Uống trà rễ cây ngưu bàng làm giảm một số triệu chứng ở bệnh nhân thoái hóa khớp gối.
Thải độc tố
Rễ ngưu bàng có khả năng loại bỏ độc tố trong máu, tăng cường lưu thông máu, thải độc. Sử dụng trà rễ ngưu hàng giúp thải độc hiệu quả vào mùa nắng nóng, giảm mụn trứng cá, phát ban trên da.
Lợi tiểu
Trà rễ ngưu bàng có tác dụng lợi niệu, tăng lượng nước tiểu, thường được sử dụng khi bị viêm đường tiết niệu, huyết áp cao. Tuy nhiên nếu bạn đang bị sốt, tiêu chảy mất nước hãy lưu í không nên sử dụng rễ ngưu bàng bởi chúng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước của cơ thể.